By Rewolucja seksualna w sztampowym wyobrażeniu nasuwa na myśl lata 60. XX wieku, a zwłaszcza słynny 1968 rok, który przyniósł falę rozruchów studenckich w Europie Zachodniej i w USA. Problem z takim sposobem myślenia jest dosyć prozaiczny. Mylimy tu przyczynę ze skutkiem.
Rozprężenie seksualne, które zaobserwowaliśmy we wspomnianym okresie, nie pojawiło się znikąd, a tym bardziej nie można uznawać go za początek procesu. Powszechnie przyjmuje się, że przeobrażenia społeczno-kulturowe w świecie zachodnim narastały od końca II wojny światowej. W rzeczywistości jednak dogłębna analiza pierwszych dziesięcioleci XX wieku rzuca nowe światło na podglebie przemian mentalnościowych Europejczyków i Amerykanów.
W niniejszym artykule chciałbym przedstawić Państwu sylwetkę właściwego „ojca” rewolucji seksualnej, a więc osoby, której teorie i koncepty wywarły ogromny wpływ na rozwój myśli marksistowskiej w XX wieku. Można powiedzieć wręcz, że gdyby nie jego prace, nurt neomarksistowski, identyfikowany przede wszystkim ze szkołą frankfurcką, przybrałby odmienny charakter. Inspiracja Reichem wśród pracowników Instytutu Badań Społecznych we Frankfurcie nad Menem to rzecz bezdyskusyjna. Na nasze nieszczęście, rzecz jasna.
Poniżej umieściłem pięć wypisów z książek i opracowań na temat marksistowskiej rewolucji seksualnej. Zacytowane fragmenty dotyczą oczywiście dziedzictwa Wilhelma Reicha oraz metodyki działania, którą stworzył. Zapraszam serdecznie.
1. Kim był Wilhelm Reich?
Wilhelm Reich to człowiek, który jest twórcą terminu „rewolucja seksualna”. Również on dokonał krzyżówki psychoanalizy z marksizmem, by stworzyć w ten sposób broń, która miała w szczególny sposób być wycelowana w Kościół katolicki, a dokładniej, która miała propagować zepsucie seksualne wśród osób duchownych, co z kolei miało być najlepszym sposobem na zredukowanie politycznej potęgi Kościoła. Reich był Żydem pochodzącym z Galicji, najbardziej na wschód wysuniętej prowincji Cesarstwa Austro-Węgier. Człowiek ten był jednocześnie marksistą i wyznawcą teorii Freuda.
Źródło: E. Michael Jones, Rebelia. Kościół katolicki i kulturowa rewolucja.
2. Jakie poglądy miał Wilhelm Reich?
Wilhelm Reich był uczniem, współpracownikiem, a potem śmiertelnym wrogiem Freuda. W odróżnieniu od Freuda uważał on, że najwyższym celem człowieka jest pełne wyzwolenie instynktu seksualnego i przeżycie niczym niezakłóconego orgazmu, ale system kapitalistyczny przez wychowanie w rodzinie, pod naciskiem autorytetu wychowawców i religijnej moralności seksualnej tłumi naturalny instynkt człowieka po to, żeby uczynić z niego posłuszną maszynę roboczą. (…) Również w odróżnieniu od Freuda Reich uważał, że terapia psychoanalityczna nie może być skuteczna, o ile nie zostaną usunięte systemowe przyczyny nerwic seksualnych, i dopiero likwidacja systemu kapitalistycznego, paternalistycznej rodziny i religii umożliwi rewolucję seksualną i pełne wyzwolenie człowieka.
Źródło: Krzysztof Karoń, Historia antykultury.
3. Co postulował Wilhelm Reich?
Reich ubolewał nad upadkiem rewolucji seksualnej w Rosji. Twierdził, że rewolucja bolszewicka nie osiągnęła swoich celów, gdyż nośnik i kultywator tej rewolucji, psychiczna struktura człowieka, nie został odpowiednio zmieniony przez rewolucję społeczną. Rewolucja ekonomiczna i polityczna jest niezbędnym, ale niewystarczającym warunkiem wyzwolenia. (…) Najlepszym sposobem mobilizowania politycznego dzieci jest sprawienie, aby stały się aktywne seksualnie. Dzieci aktywne seksualnie są naturalnymi rewolucjonistami i aby doprowadzić do rzeczywistej i prawdziwej rewolucji, należy doprowadzić do tego, aby dzieci zaczęły aktywnie uprawiać seks.
Źródło: Robert Kościelny, Śmierć Prometeusza, albo lewą marsz! O marksizmie kulturowym.
4. Co frankfurtczycy przejęli z teorii Wilhelma Reicha?
Jednym z psychoanalityków, który postulował połączenie psychoanalizy z marksizmem, był Wilhelm Reich. Twierdził, że system kapitalistyczny i jego kultura tłumiły naturalny instynkt seksualny, żeby z człowieka zrobić bezwolną maszynę roboczą. Rewolucja seksualna zdaniem Reicha była niemożliwa w warunkach kapitalistycznych, dlatego powinna była poprzedzić ją rewolucja społeczna, w wyniku której musiała zostać zniszczona tradycyjna rodzina, religia chrześcijańska, moralność i wychowanie. (…) Erich Fromm doszedł do wniosku, że Wilhelm Reich w swoich założeniach popełnił błąd, bo to rewolucja seksualna powinna była poprzedzać rewolucję społeczną, a nie odwrotnie. Fromm był przekonany, że rewolucja seksualna zniszczy podstawy edukacji i wychowania, czyli głównych mechanizmów reprodukcji kultury, a w konsekwencji – doprowadzi do upadku systemu kapitalistycznego.
Źródło: Dariusz Rozwadowski, Marksizm kulturowy. 50 lat walki z cywilizacją Zachodu.
5. Jak myśl Wilhelma Reicha wpłynęła na rewolucję lat 60.?
Skutecznie nakłaniając ludzi, żeby w kwestii moralności seksualnej postępowali sprzecznie z nauczaniem Kościoła, Reich i jego zwolennicy automatycznie ograniczali jego polityczne wpływy. Logiczny wniosek, który z tego wynika, jest oczywisty: totalna seksualizacja kultury oznaczać będzie całkowite zniszczenie Kościoła oraz klasycznego państwa, którego fundamentem jest prawo moralne. Prawdziwi rewolucjoniści mogli zatriumfować nad uciskiem – i taki właśnie był ich program w latach sześćdziesiątych – po prostu dobrze się bawiąc, paląc trawkę, uprawiając seks i słuchając wywrotowej muzyki. Byli bezpośrednimi kontynuatorami dzieła Reicha. (…) Oczywiste jest, że wykorzystanie w pełni „społecznego dynamitu”, o którym pisał Reich, nie dokonało się za jego życia. Doszło do tego dopiero w latach sześćdziesiątych, kiedy prace Reicha ponownie zyskały popularność i zaczęto szeroko je upowszechniać.
Źródło: E. Michael Jones, Libido dominandi. Seks jako narzędzie kontroli społeczne.
Jakub Zgierski
Bibliografia
1. Jones E. Michael, Libido dominandi. Seks jako narzędzie kontroli społecznej, Wrocław: Wektory, 2013.
2. Tenże, Rebelia. Kościół katolicki i kulturowa rewolucja, Wrocław: Wektory, 2019.
3. Karoń K., Historia antykultury, Warszawa: Wydawnictwo Własne, 2018.
4. Kościelny R., Śmierć Prometeusza, albo lewą marsz! O marksizmie kulturowym, Warszawa: Wydawnictwo Prohibita, 2019.
5. Rozwadowski D., Marksizm kulturowy. 50 lat walki z cywilizacją Zachodu, Warszawa: Wydawnictwo Prohibita, 2018.